Nannizzia gypsea (προηγούμενη ονομασία Microsporum gypseum)

Nannizzia gypsea (προηγούμενη ονομασία Microsporum gypseum)

Το Microsporum gypseum είναι ένα γεωφιλικό δερματόφυτο που απαντάται σε όλο τον κόσμο στο έδαφος, ως σαπρόφυτο. Το σύμπλεγμα του M. gypseum περιλαμβάνει τρία αναμορφικά είδη: M. gypseum, M. fulvum και M. incurvatum. Σύμφωνα με τις πρόσφατες ταξινομικές αναθεωρήσεις, το M. gypseum τώρα ταξινομείται ως Nannizzia gypsea.

Οι λοιμώξεις που προκαλούνται από το σύμπλεγμα N. gypsea (συμπεριλαμβανομένων των N. fulva και N. incurvata) είναι σχετικά σπάνιες, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 1% όλων των δερματοφυτικών λοιμώξεων, με τη συχνότητα να κυμαίνεται από <1% στην Κορέα, έως 6,8% στην Ιταλία. Οι άνθρωποι, συνήθως κηπουροί ή γεωργοί, μολύνονται κυρίως μέσω άμεσης επαφής με μολυσμένο έδαφος. Η μετάδοση μπορεί να γίνει και έμμεσα μέσω κατοικίδιων ζώων, με τα σκυλιά και τις γάτες να λειτουργούν ως υγιείς φορείς.

Σε σύγκριση με τις λοιμώξεις που προκαλούνται από ανθρωποφιλικά ή ζωοφιλικά δερματόφυτα, η επιπολής μυκητίαση που προκαλείται από γεωφιλικά είδη όπως η N. gypsea είναι πολύ σπανιότερη. Συνήθως προσβάλλεται το άτριχο δέρμα (tinea corporis) σε νεαρούς ενήλικες, και σπάνια το τριχωτό της κεφαλής (tinea capitis), κυρίως σε παιδιά. Η κλινική εικόνα μπορεί να ποικίλλει, συχνά μιμούμενη άλλες φλεγμονώδεις δερματοπάθειες, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει καθυστέρηση στη διάγνωση.

Οι αποικίες σε SDA έχουν αδρή κοκκώδη ή πουδρώδη υφή, με χρώμα από βαθύ κρεμ έως καστανό, και αντίστροφη όψη κιτρινωπή έως ωχροκάστανη.

Τα μακροκονίδια έχουν λεπτό τοίχωμα, είναι ελλειψοειδή έως ατρακτοειδή, με ελαφρώς κωνικά άκρα και στρογγυλεμένη κορυφή. Σχηματίζονται μεμονωμένα ή σε συστάδες κατά μήκος των υφών.

Για τις μικρές δερματικές βλάβες, η τοπική αντιμυκητική θεραπεία είναι γενικά αποτελεσματική. Τα συνιστώμενα τοπικά αντιμυκητικά περιλαμβάνουν αζόλες (κλοτριμαζόλη, μικοναζόλη, διφοναζόλη, σερτακοναζόλη, λουλιγοναζόλη, εβερκοναζόλη κ.ά.), ή αλλυλαμίνες όπως η τερβιναφίνη. Η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες. Η χορήγηση συστηματικών (από του στόματος) αντιμυκητικών μπορεί να ενδείκνυται σε περιπτώσεις με εκτεταμένες βλάβες ή επί αποτυχίας της τοπικής θεραπείας ή σε άλλες δύσκολες περιπτώσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορούν να χρησιμοποιηθούν τερβιναφίνη, ιτρακοναζόλη, φλουκοναζόλη ή γκριζεοφουλβίνη.

[Επιμέλεια περιστατικού: Μ. Δρογκάρη-Απειρανθίτου, Ερευνητικό Εργαστήριο Λοιμώξεων, Δ’ ΠΠΚ, ΕΚΠΑ]

Βιβλιογραφία

Dolenc-Voljč M, Gasparič J. Human Infections with Microsporum gypseum Complex (Nannizzia gypsea) in Slovenia. Mycopathologia. 2017 Dec;182(11-12):1069-1075. doi: 10.1007/s11046-017-0194-9

Dukik K, de Hoog GS, Stielow JB, Freeke J, van den Ende BG, Vicente VA, Menken SBJ, Ahmed SA. Molecular and Phenotypic Characterization of Nannizzia (Arthrodermataceae). Mycopathologia. 2020 Feb;185(1):9-35. doi: 10.1007/s11046-019-00336-9

Junior, D.C., Ramos, M.L.M., Almeida-Paes, R. et al. New Insights in Dermatophytes: Microsporum spp. and Nannizzia spp.. Curr Trop Med Rep 9, 15–27 (2022). https://doi.org/10.1007/s40475-022-00252-x

Verma SB, Panda S, Nenoff P, Singal A, Rudramurthy SM, Uhrlass S, et al. The unprecedented epidemic-like scenario of dermatophytosis in India: III. Antifungal resistance and treatment options. Indian J Dermatol Venereol Leprol 2021;87:468-82. doi: 10.25259/IJDVL_303_20

Maraki S, Mavromanolaki VE. Epidemiology of Dermatophytoses in Crete, Greece. Med Mycol J. 2016;57(4):E69-E75. doi: 10.3314/mmj.16-00008

Charpantidis S, Siopi M, Pappas G, Theodoridou K, Tsiamis C, Samonis G, Chryssou SE, Gregoriou S, Rigopoulos D, Tsakris A, Vrioni G. Changing Epidemiology of Tinea Capitis in Athens, Greece: The Impact of Immigration and Review of Literature. J Fungi (Basel). 2023 Jun 27;9(7):703. doi: 10.3390/jof9070703